هتروزیس و تجزیه دای آلل برای عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک در برنج (Oryza sativa L.)

Authors

  • عزت الله فرشادفر استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی.
  • علیرضا حقیقی حسنعلیده دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
  • مهرزاد الله قلی پور استادیار پژوهش، بخش اصلاح بذر، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
Abstract:

به‌منظور بررسی ترکیب­پذیری ارقام، نوع عمل ژن­ها و هتروزیس عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک در برنج، نتاج F2حاصل از تلاقی دای‌آلل 6×6 به‌صورت طرح نیمه دای‌آلل به­همراه والدین آن‌ها در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور در سال 1394کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس برای تمامی صفات مورد مطالعه نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ­ها از نظر تمامی صفات معنی­دار بود. نتایج تجزیه دای­آلل به روش دوم گاردنر-ابرهارت نشان داد که اثر واریته در تمامی صفات و اثر هتروزیس، هتروزیس متوسط، هتروزیس واریته و هتروزیس خصوصی برای صفات عملکرد، روز تا ظهور خوشه و طول برگ پرچم معنی­دار بود. برای صفت عملکرد، والدهای IR50 و RI18447-2واجد بیشترین مقادیر ترکیب­پذیری عمومی مثبت و معنی­دار بودند و بیشترین مقدار ترکیب­پذیری خصوصی در تلاقی IR50×RI18430-46 مشاهده شد. نتایج تجزیه دای­آلل به روش سوم گاردنر-ابرهارت وجود آثار افزایشی و غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی صفات عملکرد، روز تا ظهور خوشه، ارتفاع بوته و تعداد خوشه­چه را آشکار ساخت. دامنه هتروزیس برتر و هتروزیس نسبی در صفت عملکرد به‌ترتیب بین 03/35- تا 16/17 و 59/28- تا 01/24 درصد متغیر بود. بیشترین کاهش هتروزیس برتر و هتروزیس نسبی در صفت ارتفاع بوته به‌ترتیب با 36/14- و 73/12- درصد بود. دامنه هتروزیس برتر برای صفت تعداد خوشه­چهدر خوشه بین 44/33- تا 58/1درصد متغیر بود. با توجه به ترکیب‌پذیری، وجود آثار افزایشی و هتروزیس مناسب در بیشتر صفات مطالعه شده، امکان اصلاح این صفات از طریق هر دو روش گزینش و تولید هیبرید در جمعیت مورد مطالعه وجود دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تجزیه دای آلل به منظور مطالعه هتروزیس و برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی صفات مورفولوژیکی در برنج

به منظور بررسی اجزای ژنتیکی، نحوه توارث و همچنین هتروزیس تعدادی از صفات مورفولوژیک، هفت رقم برنج حسنی، دیلمانی، سپیدرود، شاه پسند، صالح، ندا و irfaon-215 و نتاج حاصل از تلاقی دای آلل کامل آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1385 و 1386 در موسسه تحقیقات برنج رشت کاشته شدند. نتایج نشان داد که اثر افزایشی و غیر افزایشی در کنترل ژنتیکی صفات ارتفاع گیاه و طول خروج خوشه از غ...

full text

بررسی اثر شوری بر برخی صفات مورفولوژیک دو رقم برنج (Oryza Sativa L.) در مرحله‌ی گیاهچه‌ای

به منظور بررسی تغییرات مورفولوژیکی گیاهچه برنج (رقم های ندا و فجر) تحت تنش شوری، پژوهشی در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت اله آملی انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو ژنوتیپ (ارقام ندا و فجر) در چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی مولار کلرید سدیم) و در سه تکرار انجام شد. نتایج میانگین مربعات نشان داد که بین ارقام مورد مطالعه از نظر طول برگ، ارتف...

full text

مطالعه قابلیت ترکیب‌پذیری پنج واریته برنج (Oryza sativa L.) برای شش صفت مورفولوژیکی به‌روش تلاقی دای آلل

Six morphological traits of rice were evaluated in a 5 × 5 one-way diallel cross using a randomized complete block design corresponding with their F1 generations in 2007 at Iranian Rice Research Institute – Amol. Results from analysis of variance for traits of plant height, flag leaf angle, flag leaf length, flag leaf width, internode length and panicle length exhibited significant genetic diff...

full text

مطالعه قابلیت ترکیب‌پذیری پنج واریته برنج (Oryza sativa L.) برای شش صفت مورفولوژیکی به‌روش تلاقی دای آلل

Six morphological traits of rice were evaluated in a 5 × 5 one-way diallel cross using a randomized complete block design corresponding with their F1 generations in 2007 at Iranian Rice Research Institute – Amol. Results from analysis of variance for traits of plant height, flag leaf angle, flag leaf length, flag leaf width, internode length and panicle length exhibited significant genetic diff...

full text

ارزیابی ویژگی‌های مورفولوژیک و صفات مرتبط با خوابیدگی بوته در ارقام اصلاح‌‌شده برنج (Oryza sativa L.)

In order to evaluate the morphological characteristics and lodging-related traits and comparison of improved cultivars of rice plant resistance to lodging, a field experiment was carried out in randomized complete block design with three replications in 2012 at the Rice Research Institute of Iran )Rasht(. Rice cultivars were Kadus, Khazar, Gohar, Dorfak, Sepidrood and Deylam and local rice cult...

full text

هتروزیس و تجزیه ترکیب پذیری برای عملکرد و صفات وابسته به عملکرد در برنج هیبرید

Study of combining ability and heterosis were conducted on 12 F1 hybrids along with seven rice genotypes (three cytoplasmic male sterile lines and four restorer varieties) to know the pattern of inheritance of some morphological traits for selecting superior genotypes. The experiment was carried out according to line x tester mating design, in Sari Agricultural Sciences and Natural Resources Un...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 3

pages  331- 341

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023